Proefbankstempels

Proefbankstempels

 

Voor het bepalen of een wapen valt onder de vrijstelling van art 18 rwm is het belangrijk om te weten of het wapen ontworpen en bestemd is voor zwartkruit / zwartkruitpatronen. En of het vervaardigd is voor 1945.

Bij Europese wapens kunnen we dit meestal bepalen aan de hand van de zogeheten proefbankstempels. Zowel het bouwjaar als de kruitsoort.

PROEFBANKEN / KRUITSOORT De meeste landen in Europa hadden al ver terug in de 19e eeuw een proefbankwet. In deze wet was geregeld dat wapens eerst aangeboden moesten worden aan een test instituut alvorens zij op de markt mochten worden gebracht. De proefbank markeerde vervolgens de wapens door middel van slagstempels. De markeringen gaven aan wat voor soort kruit er vanuit het wapen verschoten diende te worden plus eventueel het jaar van testen van het wapen.

PROEFBANKEN / BOUWJAAR Het jaar van testen kan soms zeer nauwkeurig worden vastgelegd. Soms is het minder nauwkeurig, maar kunnen we aan het soort stempels van een land zien tot welk jaar deze gebruikt zijn. (zie de voorbeelden)

FABRIEKSGEGEVENS / BOUWJAAR Als de proefbankstempels geen uitsluitsel geven over het bouwjaar, maar wel over de kruitsoort, zullen we voor het bouwjaar moeten kijken naar de stempels van de maker. Uit de logos van de fabriek en soms uit het opheffen van de fabriek kunnen we vaak ook het uiterlijke bouwjaar van een wapen bepalen. (bijvoorbeeld als de fabriek slechts tot 1940 bestaan heeft of als de fabriek in 1941 een ander logo is gaan voeren) Zie onder voorbeelden voor meer info.

BOEKEN Het is raadzaam om vooraleer een wapen aan te schaffen goed onderzoek te doen naar de proefbankstempels. Hiertoe zijn meerdere goede boeken in de handel en bestaan er goede interent sites.

Beschusszeichen von Gerhard Wirnsberger
Handboek Schietwapens van konijnklijke vermande ISBN
Handboek vuurwapens – H.H. Bergsma, J. de Bruin, S. van Keulen

LINKS
Proefbankstempels.nl www.proefbankstempels.nl 
Damascus Barrels.com www.damascus-barrels.com

 

Belgische proefbankstempels na 1924

Op de afbeelding ziet u de stempels van een belgisch dubbelloops jachtgeweer van na 1924. De kaliber aanduiding in een hoefijzer is enkel gebruikt na 1924.

Het wapen heeft alleen maar zwartkruit stempels, het zou dus onder de vrijstelling kunnen vallen als het wapen tevens gemaakt is voor 1945.

We kunnen aan de stempels niet zien of het wapen geproduceerd is voor 1945. Enkel dat het beproefd is na 1924. Het kerumeester stempel geeft ook een periode welke tot na 1945 loopt. De stempels geven hier geen uitsluitsel over het bouwjaar.

We moeten nu op zoek naar een jaartal stempel. Als we die niet kunnen vinden, dan zullen we via de maker moeten kijken tot welk jaar de fabriek bestaan heeft.

Een voorbeeld hiervan is de Fabriek Armes de Liege. Deze fabriek heeft bestaan in de periode 1903-1912. De afkorting was FAL. Zou het wapen van deze maker zijn dan valt het wapen onder de vijstelling.

Een goede site om de bestaans periode van een bepaald merk te onderzoeken is de site van club-littlegun Belgie. www.littlegun.be

 

Belgische stempels van voor 1924

Op de afbeelding ziet u de stempels van een Belgisch dubbelloops jachtgeweer. Tussen de stempels staan geen stempels voor nitro of rookzwakkruit. Het betreft enkel zwartkruit stempels.

Het bouwjaar van het wapen is in dit geval in eerste instantie snel vast te stellen in de periode voor 1924, daar er een stempel aanwezig is dat enkel is gebruikt tot 1924.

Het stempel van de kaliber aanduiing, de ruit met het cijfer 16 is enkel gebruikt tot 1924.

Het bouwjaar zou nu nog exacter benaderd kunnen worden door het raadplegen van de lijsten met keurmeesters. Het stempel met de twee letters en de ster erboven zijn herleidbaar tot de naam van de keurmeester. Er zijn lijsten bekend met de namen van de keurmeesters en de perioden waarin deze keurmesters werkzaam waren.

In sommige gevallen kan men op Belgische wapens ook nog een jaartal teken vinden. Ook daarvan zijn lijsten gepubliceerd.

 

 

Wapens zonder proefbankstempels

 

Voor een groot aantal wapens zijn proefbankstempels niet van toepassing om toch onder de vrijstelling te vallen. Vaak omdat deze wapens niet werden voorzien van proefbankstempels door enige proefbank. Dit kan te maken hebben met de leeftijd van het wapen of de herkomst. Niet ieder land heeft / had de beschikking over een proefbank. Bijvoorbeeld Amerikaanse wapens zijn hiervan een voorbeeld, maar ook Zweedse en verschillende wapentype ’s uit andere landen.

In zo’n geval wordt gebruik gemaakt van de productie gegevens van de wapens, zoals beschikbaar via fabrikanten.

Een tweetal voorbeelden zijn de Steyr Kropatcheck geweren en Husqvarna dubbelloops hagelgeweren tot aan serie nummer 187.500